donderdag 13 december 2012

De GGZ en de Procrustus-methode



Procrustus, uit de mythologie, was een herbergier die voorbijkomende reizigers aanbood om bij hem te overnachten. Als ze op bed lagen, kwam Procrustus kijken of z’n gasten goed lagen, of ze in het bed pasten. Meestal was dat niet zo. Procrustus hielp dan een handje... Was de gast te kort, dan rekte hij hem uit tot hij precies in het bed paste en was zijn gast te lang dan hakte hij er gewoon een stukje af. Meestal liep het fout af met de gast...

Veel te vaak krijg ik cliënten in behandeling die al uitvoerig behandeld zijn binnen de GGZ. Dat zijn grote door de overheid gefinancierde organisaties. In deze regio heten ze Riagg, daarna De Grote Rivieren, nu Yulius. Ze veranderen om de zoveel tijd van naam en imago, maar het resultaat blijft hetzelfde.

De cliënt komt binnen en krijgt een intake door een intake medewerker. Deze vragen worden dan ‘meegenomen in de bespreking in het intake-team’. Dat klinkt allemaal hoopvol, omdat het de suggestie wekt dat een team van experts naar jouw persoonlijke problematiek kijkt om zo de beste aanpak te vinden. 

Na een paar weken komt de uitslag. Deze is - dat kan ik nu al vertellen: ‘de beste behandeling is cognitieve gedragstherapie’. Een makkelijk in een protocol te vangen methode. Meestal in een groep, en als je geluk hebt individueel. De ggz is zoiets als een slagerij die alleen maar gehaktballen verkoopt.

Ik heb zelf jaren in grote instellingen voor geestelijke gezondheidszorg gewerkt en moet concluderen dat het bedroevend is zoals het er aan toegaat. De organisaties zijn primair bezig met groeien en fuseren, voor een deel ter bezuiniging en voor een ander deel ter glorie van de top van die organisaties. Men denkt dan ook vaak dat men kwaliteit kan vangen door protocollen op te stellen. Letterlijk uitgeschreven procedures die cliënten moeten doorlopen. En dat gaat heel ver... 

Het gaat hier niet alleen over hoe de informatiestroom het beste kan lopen, of hoe je binnen de grote organisatie rapporteert. Voor de meeste behandeling is er een standaard protocol waarin letterlijk alle te stellen vragen en te behandelen onderwerpen per sessie zijn uitgeschreven. Er is dan een boek voor de ‘therapeut’ en een handboek voor de cliënt.



Zo kun je gemakkelijk iedere werknemer het standaard-protocol laten afwerken. Als je als cliënt aan het eind van het 5 of 8 stappen protocol nog steeds je klacht hebt... dan zijn er altijd pillen of een andere diagnose die je het volgende protocol in duwen. 

Heel vaak hoor ik mensen zeggen: “Ze zeggen dat ik klaar ben met de behandeling...”. “Maar... je hebt nog steeds je klacht..?!”, zeg ik dan. “Ja... maar ik weet nu hoe het komt en wat ik zou moeten denken...”  Het is vaak werkelijk tenenkrommend. Te meer omdat deze grote organisaties zich vaak bedienen van een enorme arrogantie en hun positie voortdurend met politieke spelletjes veiligstellen.

Psychotherapie en andere vormen van psychologische behandeling behoren maatwerk te zijn. Als de cliënt niet centraal staat, maar in een protocol gedrukt wordt, zoals de reiziger in het Procrustusbed, dan gaat er fundamenteel iets mis. Je wordt dan als cliënt ‘gekleineerd’. Waar je juist als persoon zou moeten opbloeien, wordt je een ‘behandel object’, een patiënt met een diagnose, keurig genummerd volgens de DSM-IV. 
Het is mijns inziens ten diepste onmogelijk om binnen dergelijke ‘behandelingen’ op de lange termijn daadwerkelijk te groeien. 

Voor echte groei is persoonlijke aandacht, zorg en maatwerk nodig. Je bent als mens uniek en alleen al daarom kan je behandeling ook niet bestaan uit een af te werken protocol.










Geen opmerkingen:

Een reactie posten