Verkeersangst

In de loop der jaren heb ik veel mensen in therapie gehad met verkeersangst of rijangst. Soms in algemene verkeerssituaties, en veel vaker op snelwegen, bruggen en bij tunnels.

Achter die angst kunnen allerlei verstorende automatismen zitten, maar een belangrijk veel voorkomend onderdeel van de verkeersangst is dat mensen bewust heel erg hun best gaan doen om goed te rijden. 

Vaak zijn mensen met verkeersangst er ergens ook van overtuigd dat ze preciezer of beter rijden dan de rest, maar tegelijkertijd voelen ze tijdens het rijden de spanning en de onrust van binnen toenemen.

De angst komt voort uit het gevoel van controleverlies. Terwijl je enerzijds goed rijdt, voel je anderzijds dat je te weinig grip hebt of dat het verkeer bijvoorbeeld te snel gaat.

Je angst zorgt er voor dat je nog bewuster gaat rijden en zo maak je onbewust een belangrijke fout. Om goed in het verkeer te kunnen functioneren en goed te kunnen autorijden, heb je al je onbewuste vaardigheden nodig. Vaardigheden waar je bewust nooit bij stilstaat, zoals het onbewust inschatten - of beter gezegd ‘invoelen’ - hoe groot je auto is, het onbewust overzicht houden, onbewust filteren van prikkels, onbewust inschatten van snelheden en ruimte etcetera. 

Als je, door spanning gedreven, al je energie steekt in bewust goed rijden, dan onttrek je veel psychische energie / activiteit aan je onbewuste. Je doet met andere woorden dingen te bewust, waardoor je onbewust onvoldoende ruimte hebt om bepaalde voor het verkeer noodzakelijke taken op te pakken.

Je komt hiermee in een vicieuze cirkel, want het verlies aan grip en controle en de angst en onzekerheid die je ervaart, hebben tot gevolg dat je steeds meer inspannend gaat rijden. Je vertrouwt niet meer op je onbewuste vaardigheden.

Je onbewuste kan dingen veel sneller en kan in verschillende parallelle processen actief zijn, terwijl je bewuste dat niet kan. Kortom, je maakt het jezelf onmogelijk als je te bewust gaat autorijden.

In therapie leer je om de achterliggende mechanismen van je angst te veranderen en om weer grip te krijgen door je bewuste over-activiteit los te laten. Zo leer je weer te voelen dat je kunt vertrouwen op jezelf en kun je weer positieve ervaringen gaan opdoen in het verkeer waarmee je je oude angst kunt overschrijven.