Narcisme in een liefdesrelatie

In 1990 leidde onderzoek door prof. David Buss van de universiteit van Texas tot nieuwe inzichten over wat bijdraagt tot stabiliteit in relaties. Hij deed onderzoek bij mannen en vrouwen uit 37 verschillende culturen. Hieruit bleek dat bij zowel mannen als vrouwen de volgende vier karakterkenmerken bovenaan staan, als het gaat om verwachtingen in relaties:
(1) Liefde geven;
(2) Betrouwbaarheid;
(3) Emotionele stabiliteit/volwassenheid;(4) Aangenaam karakter.

Wat zegt dit resultaat over de keuze om een relatie aan gaan met een man of vrouw met een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS)? Die lijken in eerste instantie aan de vier karakterkenmerken te voldoen, maar vroeg of laat geldt: schijn bedriegt.

Op de eerste plaats zijn bijna alle personen met een NPS niet in staat om echte liefde te geven. De reden daarvan is zwak zelfbeeld, tekort aan echte gevoelens & empathie en opgeblazen ego, waardoor geen ruimte is voor aandacht en zorg (of liefde) voor een partner.

Ten tweede, partners met een NPS blijken onbetrouwbaar. Ze nemen geen echte verantwoordelijkheid, zijn manipulerend, gewetenloos, hebben behoefte aan vreemdgaan om hun ego te strelen, zijn niet empathisch en zijn onvolwassen in een langdurige relatie. Zeker als er kinderen komen of zijn, stellen zij alleen het eigen belang op de eerste plaats.
Dat narcisme onvolwassenheid betekent, heeft weinig toelichting nodig.
De charme, imponerende welbespraaktheid, geveinsde vriendelijkheid en het toneelspel zijn ongekend bij narcisten. Het duurt soms jaren om dit in te zien. Alhoewel als de narcist echt onder druk staat, zijn de woede en het demoniseren van anderen een indicatie dat onderliggend (het ware) karakter helemaal niet zo aangenaam is. Nee, er is duidelijk sprake van veel innerlijke frustraties, sadisme, angst en depressie. Mensen met een partner met NPS kennen de uitbarstingen van de narcist, die veel verraden over het onderliggende karakter (valse zelf en het angstige kind).

De meeste mannen en vrouwen zullen waarschijnlijk de belangrijkheid van deze vier karakterkenmerken beamen en daarom weer ‘helder’ krijgen hoe het kan dat de relatie met de narcistische partner mislukt is, als op vier essentiële kenmerken bij partners onvoldoende aan wordt voldaan. Vanaf het begin was de relatie uiteindelijk gedoemd tot mislukken.

Dit korte artikel brengt me op het idee één van de mooiste films die ik dit jaar gezien heb aan te bevelen: ‘Les Amour Imaginair’ van de Canadese regisseur Xavier Dolan. Met zijn eerste film ‘J’ai Tué Ma mere’’

(‘Ik vermoordde mijn moeder’) won hij al

drie belangrijke prijzen op het filmfestival in Cannes 2009. Leuk om te weten is dat hij

toen 20 jaar oud was en de film, evenals zijn tweede film, uit eigen middelen financieerde.

In deze tweede film ‘Les Amour Imaginaires’ ('Heartbeats' in het Engels), staat het onderwerp ‘narcistische relaties’ centraal. Hij won met deze film de prestitieuze filmprijs voor ‘aidacious, courageous and cutting-edge cinema’ op het filmfestival in Sydney dit jaar.

Hij speelt zelf, evenals in zijn eerste film, één van de hoofdrollen. De film gaat over narcistische liefdesrelaties. Een veel voorkomend, diepgaand, eigentijds, ingrijpend probleem.

De film spreekt voor zichzelf. De oppervlakkigheid van de personages en de constante investering in het zelfbeeld wordt prachtig, stijlvol, ‘narcistisch’ in beeld gebracht. Je merkt in deze film dat er over elk shot is nagedacht. Beeld en inhoud versterken elkaar. Een voorbeeld van hoe een beperkt budget in combinatie met een goede filmmaker, visie en inhoud resulteert in een prachtige productie. Als je stilstaat bij het feit dat Xavier Dolan tekent voor de regie, het idee, het script, de financiering en de hoofdrol en je realiseert je dat hij bij deze geweldige film pas 21 jaar oud is, dan realiseer je je wellicht dat hier een geniaal filmmaker bezig is.